The Papillon – Oktay GÜLMEZ

400’lük teneke motor, 60-80W arası fırçasız motor veya
0,8-1cm3 patlarlı motor kullanabileceğiniz bir yanlız uçucu
başlangıç modeli. Az masrafla balsadan yapılabilecek bir model.
Özel malzeme gereksinimi yok ve yapımı çok kolay.

Böyle tasarımlar varken, yetersiz bilgiyle tasarım uydurmanıza
gerek yok. Uzun zamandır işaret ediyorum ama, bu modeli
çalışan çıkmadı. Tezgahımdaki diğer işleri bir tarafa itip şunu
göstereyim diye modeli kesmeye başladım.
Plan Burada:
( ModelYapiyorum.com prensipleri gereği plan yayınlamaktadır. )

Planda bir küçük değişiklik:
Elektrik motorlu versiyonunda pile yer açmak için, F2 bölmesini geriye kaydırıp tam kanadın hücum kenarı hizasına taşıyorum. Bu değişiklik F2’nin yüksekliğinin 4 mm kadar arttırılarak 64mm olmasını gerektiriyor.

Model için gerekli malzemeler Şunlar:
4 adet 1,5x100x1000mm balsa levha,
2 adet 2,5x100x1000mm balsa levha,
2 adet 6x6x1000mm balsa çıta,
4 adet 3x5x540mm çam, Ihlamur veya ayous çıta,
1 adet 5mm çapında 150mm uzunluğunda yuvarlak sert ağaç,
1 adet 3x50x130mm sert kontraplak,
Bir parça 3 mm kavak kontraplak veya yerine kullanılabilecek Şeyler; yeri gelince anlatılacak.

Kaplama filmi veya kalın kaplama kağıdı,2 adet plastik yeke ve montaj vidaları,2 adet metal veya plastik kumanda mandalı,1m 1,5mm çap?nda çelik tel,2 adet 1,5mm tele ve kumanda mandallarına uygun adaptör,kanat tutturma lastiği.
Ayrıca; kullanılacak motoru ve servoları tutturmak için vidalar. Pili tutturmak için ekstra kontraplak taban ve cırt cırt bant. Patlarlı motor için gerekli ise; depo ve yakıt hortumu da temin edilmeli.

Parçalar-1 (2,5mm balsa):
2,5mm balsa levhadan kesilecek parçalar bunlar. Resimdeki üsteki büyük levha parçası iki adet tam levhadan artan kısmıdır. Başka projeler için, atık kutusunda beklemeye alınır.
Parça resimlerini balsa levha üzerine aktarırken dilediğiniz herhangi bir yöntemi kullanabilirsiniz. Daha önce, sitede anlatıldığı şekilde ütü ile baskı, araya karbon kağıdı koyup plan üzerinden çizerek veya benim bu işte uyguladığım gibi; planı levha üzerine raptiyeleyip üzerinden keserek yapabilirsiniz.
Bir gövde yanını böyle kestikten sonra onu şablon olarak kullanıp diğer gövde yanını kestim. Gövde yanlarını birbirine iğneleyip kenarlarını birlikte zımparaladım. Böylece, iki eş gövde yanı elde ettim. Dümen parçalarını, boyutlarını plan üzerinden ölçüp doğrudan levha üzerine bu ölçüleri aktardım ve kestim.

Parçalar-2 (1,5mm balsa levha):
3 adet 1,5mm balsa levha önce 540mm boyunda olacak şekilde enlemesine kesilir. Sonra:
1. levhadan;
2 adet 1,5x50x540mm hücum kenarı üst kaplaması kesilir.
2. levhadan;
4 adet 1,5x25x540mm firar kenarı alt ve üst kaplaması kesilir.
3. levhadan;
2 adet 1,5x22x540mm hücum kenarı alt kaplaması,
1 adet 1,5x8x540mm gövde destek çıtası,
2 adet 1,5x6x540mm bölme yapmak için çıta,
6 adet 1,5x5x540mm sinir kapak çıtası kesilir.

Malzeme listemizdeki 4 adet 1,5’luktan 3’ünü kestik. Her üç levhadan da artan 460mm’lik kısımlar; gövde yan destekleri, sinirler, kanat orta kısım kaplaması, gövde alt ve üst kaplaması için kullanılacaktır. Bunlar için ayrıca, elimizde bir adet tam 1,5’luk levha daha var.

Parçalar-3:
1m’lik tam boy çıtadan 540mm boyunda kesilmiş 2 adet 6×6 hücum kenarı.
2 adet 1m’lik 3×5 ayous çıta ortadan ikiye bölünerek elde edilmiş 4 adet seren. Bunların ucuna balsa çıtadan ek yapacağım.

Kanat tutturma lastiklerinin takılacağı pimleri yapmak için, 5 mm çapında yuvarlak ağaç.
1,5mm sert kontraplaktan kesilmiş V-açısı destekleri. Planda bunların 3mm kontraplaktan yapılacağı belirtilmiş. 1,5mm de yeterince sağlam.
3mm sert kontraplaktan kesilmiş motor bölmesi.
3mm kavak kontraplaktan kesilmiş gövde alt ve kuyruk kızakları. 3mm kavak kontraplak yoksa 4mm’den de olabilir. O da yoksa 1,5mm balsadan iki kat olarak kesilen parçalar epoksi ile birbirine yapıştırılarak ta yapılabilirler.
Kumanda çubuğu yapmak için 50cm uzunluğunda 1,5mm çapında 2 adet çelik tel.

1,5mm’lik levhaların 460mm’lik bölümlerinden ikisini kullanarak gövde iç yan destekleri yapılır. Bunu yapmak için, F3 bölmesinin arka hattı yanlar üzerinde işaretlenir. Buradan başlamak üzere destek levhaları yerleştirilir. Kenarlarından ince CA damlatılarak yapıştırılır sonra, kesilirler. Artan kısımlar atılmaz. Bunlardan sinirler kesilecek

1,5x8x540mm çıtadan gövde iç yan destek dikmeleri yerlerine yapıştırılır. Bunların yerleri, plandaki gövde yan görünüşünden işaretlenmelidir.
Sonra, iki gövde yanı sırt sırta raptiyelenip kenarları zımparalanarak iki eş gövde yanı elde edilir.

F2 ve F3 bölmelerini 1,5x6x540mm çıtadan inşa ediyorum. Bunlar, planda 3mm kavak kontraplaktan diye belirtilmiş. Ancak, böylesi daha sağlam, hafif ve kolay. Kalınlıkları 3mm olacak şekilde iki kat çıtadan, alt katında yanları uzun, üst katında alt-üst kenarları uzun yaparak köşe birleşimlerini daha sağlam yaptım. (Yanlız, unuttuğum bir şey var: Planın üzerine naylon sermemişim ve bölmeleri kağıda da yapıştırdım.)
Sonra, F1, F2 ve F3’ü üst üste koyup hepsi aynı ende olacak şekilde yan kenarlarını zımparaladım. Alt ve üst kenarları zımparalayarak çapakları temizledim.

Gövde yanlarına plandan bölme yerlerini kopyaladım. F1’in arka kenarına denk gelecek şekilde yanlara 1,5×6 çıta destekler yapıştırdım. F2 ve F3’ü bir yana gönye ile dikliklerini kontrol ederek yapıştırdım. (Buna ait fotoğrafı çekmeyi unutmuşum.) Sonra, plan üst görüntüsü üzerinde gövdeyi ters olarak yerleştirerek diğer yanı F2 ve F3’e yapıştırdım.

Gövde üst görünüş planını tezgaha koyup üzerine naylonu yaydım. 1,5×8 balsa çıtadan gövde üst ayırıcılarını kesip plan üzerinden tezgaha iğneledim. Gövdeyi ters olarak yerleştirip yan ayırıcılara göre üst ayırıcıların yerleşimini kontrol ettim.

Gövdeyi üst ayırıcılar yerlerinde iğneliyken tezgaha iğneledim. Yanların tezgah ile dikliğini gönye ile kontrol ederken üst ayırıcıları gövde yanlarına yapıştırdım. Yine gönye ile kontrol etmeyi sürdürürken alt ayırıcıları da yanlara yapıştırdım. Ekseninden kaçık olmayan, düzgünce bir gövde yapmaya çalışıyorum. Kuyruk kısmında, yanları birbirine yapıştırmadım. Çünkü, yanların arasına kuyruk yerleşecek.

Firar kenarında alt ve üst kaplamadan başka çıta yok. Hücum açıları ve çekiş açıları değişmeyecek.
Bu modele takmaya karar verdiğim, Tower Pro TPA 2406-32T motor için, motor bölmesinde gerekli delikleri açıp bölmeyi yerine epoksi ile yapıştırdım.

Gövdenin altını ve kanat yatağından arkada kalan kısmının üstünü, 1,5mm balsa levhayı elyaf yönü gövde enine olacak şekilde kullanarak kapladım. Henüz, yön dümeninin sabit kısmının gireceği yerde, gövde üzeri kaplaması tamamlanmadı. Kaplamanın yanlardan taşan kısımlarını kesip zımpara bloğuyla kenarları düzgünleştirdim.

Burun kısmının üst kapağını da resimdeki gibi yaptım.

Kuyruk düzlemlerinin dış kenarlarını zımparalayarak yuvarlaklaştırdım. Yükseliş ve yön dümeninin menteşe hattı olacak hücum kenarlarını V şeklinde zımparaladım. V’nin bacak açıları 20-30 derece kadar. Yatay dengeleyici ve dikey dengeleyici (kuyruk) menteşe hattı olacak firar kenarlarına yuvarlaklaştırma veya pah kırma uygulamadım.

Bu arada, söylemeyi atladığım veya yapmayı unuttuğum birkaç şey var:

-Kuyruk düzlemlerini yerlerine yapıştırmadan önce, gövde yanlarının dikey dengeleyiciye yapışacağı yeri yontarak arkaya doğru incelttim.
-Kanat bağlama pimlerinden arkadaki için gövde içine üçgen destek atmalıydım, unuttum. şimdi yapacağım ve bu zor olacak. Sonra, pimler için yanlarda delikler açacağım. Bunun da yanlar çatılmadan önce yapılması gerekirdi.
-Burun kısmındaki yanak uzantılarına içten 2,5mm balsa destek yapıştıracağım. Bu desteklerin elyaf yönü düşey doğrultuda olacak.
-Gövde üst kaplamasının dikey dengeleyicinin yanlarındaki parçalarını yapıştıracağım. Bunların elyaf yönü gövde boyuna olacak.
-Burun kısmındaki üst kapağı yerine uydurup kenarlarını zımparalayacağım.

Kuyruk düzlemlerini gövdedeki yerine sokup orta kalın CA ile yapıştırdım.

Fotoğraflardan farklı olarak, lazer kesim Papillon kitlerinde yön dümeni yükseliş dümenine kadar inmez. Gövdenin üstüne yapıştırılmalıdır. Ben kitten yaptığım inşaatta gövde yanlarının sonuna da 1,5×8’lik çıtadan her iki yana yapıştırdım. Böylece, kuyruk kısmından yanları birbirine yapıştırırken arada 3mm’lik bir dolgu oluştu. Yön dümenini de bu dolgu ile hemen yükseliş dümeninin önünde yer alan 1,5×8 çıtadan yatay ayırıcının üzerine yapıştırdım. Gövde üst kaplaması yine yön dümeninin iki yanında uzamakta.

Daha önceki kesimlerden artan 1,5mm balsa levhalardan sinirleri kestim. 20 adet gerekiyor. Hepsi aynı boyda. Hatalı olanları ayıklayabilmek için birkaç tane fazladan kestim. Yan yana getirip iğneledim ve zımparalayarak sinirleri eşleştirdim. Seren kanallarını zımparalamadan sonra maket bıçağı ile keserek açtım.

Hücum kenarı alt kaplamasını, firar kenarı alt kaplamasını yerlerine iğneledim. Sinirlerin alt kapak çıtalarını 1,5×5 balsa çıtadan keserek yerlerine yerleştirdim ve yapıştırdım. Kanat orta alt kaplamasını artan balsa levhalardan keserek yerine yapıştırdım. 6×6 balsa hücum kenarı çıtasını hücum kenarı alt kaplamasının üzerine yerleştirerek yapıştırdım. 3×5 çam (benimki ayous yada samba ağacından olmak zorunda kaldı) sereni yerine koydum ama henüz yapıştırmadım. Kök siniri hariç diğer sinirleri teker teker, serene geçirerek yerlerine yapıştırdım. Böylece, seren doğru yerini bulmuş oldu ve yapıştı. Kök sinirini yerine yapıştırırken 5 derecelik içeri doğru yatıklığını sağladım. Yapışkanın tam olarak kuruması için çatıyı birkaç dakika tezgaha iğneli olarak bıraktım. Sonra, naylondan ayırarak tezgahtan aldım. Çatı bu naylon sergi üzerinde çok uzun süre kalırsa bir daha ayırmak mümkün olmuyor.

Üst serenide yapıştırdıktan sonra Dihedrel elemanlarını yerlerine yapıştırıldı eğer üst sereni dihedral açısını hesaplamadan tam boy keserseniz taşan kısmı sorada kesmek oldukça zor olacaktır.

Hücüm ve Firar kenarı kaplamaları yapıldı

Sinir üstlerine ve altlarına 1,5×5 mm çıtalar yapıştırıldı.

Hobby Lobby’de satıldığı yıllarda Papillon’larda kullanılabilecek yegane servolar 50g’lık standart servolardı. Servo boyut ve ağırlığının herhangi bir sorun yaratacağını sanmam. Elbette, ne kadar hafif bitirilebilirse o kadar iyi olacaktır. Hafif modelin güç gereksinimi daha az olur. Seyir hızı daha az olur ve sert inişlerde kırım olasılığı azalır.
Benim kitten yaptığım Papillon’umun kanadı kaplanmadan önce 53g. Gövdesi ise, dümenlerle birlikte 40g civarında. Film kaplanmış haldeki donanımsız ağırlığı 150g’dan az. Kullanılacak donanıma göre; 350g’dan 500g’a kadar değişen uçuş ağırlıklarında olabilir. Daha ağır modelin rüzgarda uçuşu daha iyi oluyor. Hafif olan rüzgarda zor kontrol ediliyor.
Arkadaşlarımın Papillon’larında Tower Pro 2410-12D (üçgen bağlı) motor 3S li-po ve 8×6 pervane ile modeli dike yakın bir açı ile hızla yükseltebiliyor. Modelleri 500g civarında. Sertçe rüzgarda bile uçabiliyorlar. Son yaptığım Papillon’a Tower Pro 2408-21 motor takıp 2S li-po ve 8×4 pervane ile deneyeceğim. Hep ekonomik seçenekleri yeğliyorum. Bir de EMAX 2812 ve 2822 ile donatmayı düşünüyorum. United Hobbies’de FC 28-12 ve FC 28-22 diye satılan ucuz motorlar bunlar. 28-12 2S li-po ile, 28-22 3S li-po ile kullanılabilir. 8×4-8×6 gibi pervanelerle iyi sonuç vereceklerini umuyorum. Aslında, bunlar daha giçlü motorlar ama, Papillon için 80-100w civarında çalıştırılmaları yeterli olacaktır. Böylece, 1000-1300mAh’lik li-po paketleri ile yetinirler. Bu güç aralığında çalıştırılabilen balka pek çok motor da rahatlıkla kullanılabilir.